Advertisement
Tanzimat edebiyatında ilkler. Tanzimat edebiyatındaki ilk çalışmalar (gazete, roman, tiyatro ve diğerleri) ile ilgili bilgiler.
Tanzimat Fermanı
1. Gazeteler:
- a) Takvim-i Vakayı (1831) II. Mahmut zamanında çıkartılan resmi bir gazetedir.
- b) Ceride-i Havadis (1840) William Churchil adlı bir İngiliz tarafından kurulan Osmanlı hükümetinin desteği ile yayınını sürdüren yarı resmi bir gazetedir.
- c) Tercüman-ı Ahvâl (1860) Şinasi ile Agâh Efendinin birlikte çıkardıkları ilk özel Türkçe gazetedir.
- d) Tasvir-i Efkâr (1862) Şinasi’nin çıkardığı ikinci özel gazetedir. 1864’te Namık Kemal‘e devredilmiştir.
- e) Hürriyet (1868) Namık Kemal ve Ziya Paşa‘nın yurt dışında çıkardıkları ilk Türk gazetesidir.
2. Roman, tiyatro ve diğerleri:
- a) İlk çeviri roman: Fransız yazarı Fenelon’un “Telemak” adlı romanını 1859’da Yusuf Kamil Paşa dilimize çevirmiştir. (Tercüme-i Telemak)
- b) İlk yerli roman: Taaşuk-ı Talat ve Fıtnat, Şemsettin Sami tarafından 1872’de yazılmıştır.
- c) Batı tekniği etkisinde yazılan ilk roman: İntibah, Romantizm akınımın ilkelerine uygun olarak Namık Kemal tarafından 1876’da yazılmıştır.
- e) İlk realist romanlar: Sami Paşazade Sezai tarafından 1889’da yazılan Sergüzeşt romanıdır. Araba Sevdası: Recaizade Mahmut Ekrem tarafından 1896’da yazılmıştır.
- f) İlk köy romanı: Nabizade Nazım tarafından 1890’da yazılan Karabibik adlı eserdir
- g) İlk öyküler: Kıssadan Hisse, Letaif-i Rivayet (Ahmet Mithat) Küçük Şeyler, (Sami Paşazade Sezai)
- h) İlk makale: Şinasi’nin Mukaddime’sidir.
