Osmanlı Kuruluş Dönemi Olayları, Savaşları ve Padişahları

0
Advertisement

Osmanlı İmparatorluğunun kuruluş dönemine ait tüm olaylar, savaşlar ve padişahlar hakkında bilgi

Osmanlı İmparatorluğu Kuruluş Dönemi

Osmanlı İmparatorluğu Kuruluş Dönemi

Oğuzların Üçok koluna bağlı Kayı boyunun bir bölümü Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaattin Keykubat (1219-1236) döneminde Ankara’nın batısında yer alan Karacadağ yöresine yerleştirildi. Sonraları Söğüt ve Domaniç yöresini ele geçirdiler. Ertuğrul Bey Bilecik tekfurunu vergiye bağladı. 1281’de ölümü üzerine, yerine küçük oğlu boyun beyi oldu. Osman Bey (1256-1326) Bizans’ın karışık durumundan yararlanarak topraklarını genişletmeye başladı, Osman Bey, Anadolu’yu kasıp kavuran Moğolları kızdırmadan Bizans topraklarına yüklendi. 1291’de Karacahisar, 1299’da da Yarhisar ve Bilecik ele geçirildi. Ele geçirilen topraklara konar-göçerler yerleştirildi. 1299’da bağımsızlık ilan edildi. 1301’de Yenişehir ve Şandhisar, 1308’de Karacahisar alındı, Lefke, Mekece, Akhisar, Geyve Osmanlı topraklarına katıldı. Bursa’nın ele geçirilmesinden kısa süre önce Osman Bey, 25 yıllık bir beylikten sonra öldü (1326).

Orhan Bey Dönemi

Oğlu Orhan Bey (1326-1362) Bursa’yı beyliğin merkezi yaptı. Pelekanon’da (Maltepe) yapılan savaşı Osmanlılar kazandılar ve İznik’e girdiler (1331). Komutanlardan Akçakoca Geyve ve çevresindeki kaleleri ele geçirdi. 1334′ te Gemlik, 1337’de İzmit’in alınmasından sonra Kocaeli Yarımadası’nın fethi tamamlandı. Balıkesir ele geçirilince, Karesi Beyliği‘nin toprakları’da Osmanlı Beyliği’ne katıldı (1345). 1354’ te Ankara’nın alınmasıyla sınırlar genişledi. Bizans’a yardım karşılığında Kantukuzenos, Orhan Bey‘e Gelibolu Yarımadası’nda bulunan Çimpi (Rumca Tzympe) Kalesi’ni verdi (1353). Orhan Gazi oğlu Süleyman Paşa’yı Balkanlar’ın fethiyle görevlendirdi. Kısa sürede Gelibolu, Malkara, Bolayır ve Çorlu, ardından da Tekirdağ ele geçirildi (1354).

I. Murat Dönemi

1357’de Süleyman Paşa, 1362’de Orhan Bey ölünce Orhan Bey’in oğlu I. Murat (1362-1389) ileri harekatı sürdürdü. Akıncı beylerinden Hacı İlbeyi, Evrenos Gazi ve Lala Şahin Paşa ayrı kollardan Bizans topraklarını ele geçirmeye başladılar, Edirne alındı (1363). Balkanlar’daki bu hızlı ilerleyiş Balkan devletlerini ürküttü. Macar Kralı Layoş’un önderliğinde Sırplar, Bulgarlar, Ulahlar ve Bosnalıların oluşturduğu haçlı ordusu, 10 bin kişiden oluşan Hacı İlbey’in komutasındaki Osmanlı Ordusu’nun karşısına çıktı. Sırpsındığı Savaşı‘nda I. Murat, devletin merkezini Bursa’dan Edirne’ye taşıdı (1365).

Osmanlı İmparatorluğu Kuruluş Dönemi

Advertisement

1369’da Doğu Trakya’nın fethi tamamlandı. 26 Eylül 1371’de Çimen’de Sırplarla yapılan savaşı da kazanan Osmanlılar, Balkan ülkeleriyle Bizans İmparatorluğu’na üstünlüklerini kabul ettirmiş oldular. Sırp Kralı Lazar, Osmanlılara haraç ödemeyi ve asker yardımı yapmayı kabul etti. Bu arada Köstendil de ele geçirilerek Makedonya ile sınır oluşturuldu. 1372’de Drama, Serez, Zihne ve Karaferye alındı. 1380’e kadar toplumsal ve dinsel alanlarda örgütlenme çalşımaları yapıldı. Tımar örgütü oluşturuldu, fethedilen yerlere Türk-İslam damgası vurulmaya çalışıldı. Bu arada I. Murat‘ ın oğlu Şehzade Yıldırım Bayezit, Germiyan Beyi Süleyman Şah’ın kızı Devlet Hatun ile evlendirilerek, bu beyliğin toprakları arasında olan Tavşanlı, Emet, Simav ve Kütahya’nın çeyiz olarak Osmanlı topraklarına katılmasını sağladı (1378). Bunun yanı sıra Hamitoğulları Beyliği‘nden Akşehir, Yalvaç, Beyşehir, Seydişehir ve Karaağaç alınınca Karamanoğulları Beyliği ile sınır oluşturuldu.

Balkanlar’daki harekâta 1380’de yeniden başlandı. 1381′ de İştip, 1382’de Manastır ve Pirlepe, 1385’te Sofya ve Ohri, 1386’da da Niş ele geçirildi. Karamanoğulları üzerine yapılan bir sefer başarıyla sonuçlandı. Osmanlıları dize getirmek için Sırp, Bosna, Macar, Ulah, Arnavut, Leh ve Çek kuvvetlerinden oluşan bir haçlı ordusu, Kosova‘da karşı karşıya geldi. Savaşı Osmanlılar kazandılar (10 Ağustos 1389). Savaş alanını gezen I.Murat‘ı Miloş Obiliç adlı bir Sırp öldürdü.

Yıldırım Bayezit Dönemi

Babasının yerine Yıldırım Bayezit geçti (1389-1402). Anadolu’daki beylikler, Osmanlı Devleti’nin topraklarından bir bölümünü ele geçirdiler. Yıldırım Bayezit önce Germiyanoğulları Beyliği’ni, ardından da Aydınoğulları, Saruhanoğulları ve Hamitoğulları beyliklerinin topraklarını Osmanlı Devleti’ ne bağladı (1390). Ardından Karamanoğulları üzerine yürüdü ve Konya’yı kuşattı. Beyşehir ve Akşehirin Osmanlılara verilmesi karşılığında barış yapıldı. 1392’de Candaroğulları Beyliği Osmanlı topraklarına katıldı. 1393’te Kastamonu, Osmancık, Amasya, Merzifon ve yöredeki kaleler ele geçirildi. Yıldırım Bayezit’in oğlu Süleyman Çelebi, Balkanlar’daki harekâtı sürdürerek Bulgarların başkenti Tırnova’yı aldı (Temmuz 1393), Evrenos Bey Mora’ya girdi, Yıldırım Bayezit, Eflak Beyi Mirça’yı yenerek Dobruca ve Silistre’yi Osmanlı topraklarına kattı.

Balkanlar’da Macarların öncülük ettiği harekete Rodos Şövalyeleri ve Ulahların yanı sıra Fransa, Almanya, İngiltere, Belçika, Felemenk ve İskoçya da katıldı. Haçlı Ordusu 1396 baharında Osmanlı topraklarına girdi. Yıldırım Bayezit hızla Balkanlar’a girdi. İki ordu Niğbolu önlerinde karşılaştı. Savaşı Osmanlı Ordusu üstün bir başarıyla kazandı (25-28 Eylül 1396) 1397’de Yıldırım Bayezit yeniden Anadolu’daki fetih hereketlerine girişti.

Karamanoğulları ile Konya Ovası’nda yapılan savaşı Osmanlılar kazandı, Larende (Karaman), Konya, Niğde, Develi, Karahisar ele geçirildi. 1398’de Tacettinoğulları, Taşanoğulları ve Giresun, Osmanlı egemenliğini kabul etti. 1399’da Sivas alındı ve Kadı Burhanettin Devleti’ne son verildi. Aynı yıl içinde Malatya, Divriği, Kâhta, Darende, Besni ve Elbistan Osmanlı topraklarına katıldı. Böylece Tuna’dan Fırat’a kadar uzanan bir imparatorluk kurulmuş oldu.

Timur Osmanlı’nın Başına Dert Oluyor

Bu arada Timur, rakip gördüğü Osmanlı Devleti’ni ortadan kaldırmak amacıyla Anadolu’ya girdi (1401). Yıldırım Bayezit de bu harekete karşılık vermek için Anadolu’da ilerlemeye başladı. İki ordu Ankara yakınlarındaki Çubuk Ovası’na karşılaştı. Osmanlı Ordusu ağır bir yenilgiye uğradığı gibi, Yıldırım Bayezit Timur’a tutsak düştü (28 Temmuz 1402). Ankara Savaşı, Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan bu yana aldığı en büyük yenilgidir. Timur, beyliklerin toprakların eski sahiplerine geri verdi. Osmanlı kentlerinin birçoğu yıkıma uğratıldı. Yıldırım Bayezit tutsaklığa katlanamadı ve yaşamına son verdi (9 Mart 1403).

Advertisement

Timur’un çekilmesinden sonra, Yıldırım Bayezit’in oğulları arasında taht kavgaları başladı. Fetret dönemi (1402 -1413) adı verilen bu dönemin sonunda Mehmet Çelebi, kardeşlerini (Süleyman, İsa, Musa) ortadan kaldırarak devletin tek egemeni oldu (1413).

Mehmet Çelebi Dönemi

1415’te Karamanoğulları ile yapılan savaşı kazandı, 1416’da Eflak Beyi’ne boyun eğdirdi, Candaroğulları Beyliği Osmanlı egemenliğini tanıdı; Kalecik, Tosya ve Çankırı Osmanlılara verildi, 1419’da Samsun ele geçirildi, 1420’de ayaklanan Şeyh Bedrettin idam edildi. Osmanlı Devleti’ni yeniden bir araya getiren Mehmet Çelebi 1421’de bir av sırasında öldü.

II. Murat Dönemi

Yerine geçen oğlu II. Murat (1421-1451), 1422’de amcasını, 1423’te kardeşini öldürerek tahtta tek başına kaldı. Kastamonu ile Bakırküresi’ni topraklarına kattı. Balkanlar’da Sırplar ve Bizans ile bir anlaşma yaptıktan sonra Anadolu’ya döndü ve Ankara Savaşı’ndan sonra canlanan Menteşeoğulları Beyliği’ni yeniden Osmanlı Devleti’ne bağladı (1425).Aydınoğlu Cüneyt Bey’ in de toprakları ele geçirildi (1426) Canik Kalesi alındı ölümünden sonra topraklarını Osmanlı Devleti’ne vasiyet etti. II. Murat, Venediklilerin eline geçmiş olan Selanik’i kuşattı ve ele geçirdi (Mart 1430). 1431’de Epir Despotluğu’nun merkezi olan Yanya alındı ve buraya Türkmenler yerleştirildi. II. Murat Sinan Paşa komutasında bir Osmanlı Ordusu’nu Macarların üzerine gönderdi. Şiddetli bir savaştan sonra Macarlar yenilgiye uğradılar (1433). II. Murat bu kez Karamoğullarının üzerine yürüdü, Konya, Akşehir ve Beyşehir’i ele geçirdi. 1439’da da Sırbistan’ın tümünü aldı.

Macar Kralı Vladislas’ın öncülüğünü yaptığı yeni bir haçlı seferi düzenlendi. Karamanoğlu ibrahim Bey de katıldı. Haçlılarla ilk çatışmada (1443) Osmanlılar yenildiler, Haçlılar Bulgaristan’a girerek Sofya’yı aldılar. II. Murat, Rumeli’ ye geçti, üst üste üç yenilgi alınca Edirne’ye çekildi. Sırbistan Krallığı’nın yeniden kurulması ve Eflak’ın Macaristan’a bağlanması karşılığında 10 yıllık bir antlaşma yapıldı (Temmuz 1444). Edirne-Segedin Antlaşması’nın imzalanmasından sonra II. Murat Karamanoğulları’nın üzerine yürüdü, topraklarını yağmaladı (1444). Bu seferin ardından II. Murat hükümdarlığı oğlu II. Mehmet‘e bırakarak Bursa’ya yerleşti.

Çocuk Padişah II. Mehmet

Tahta 13 yaşındaki bir çocuğun geçmesi Haçlıları yeniden umutlandırdı. Bu durum karşısında II. Mehmet babasını ordunun başına çağırdı. II. Murat, Anadolu askerlerinin başına geçti. İki ordu Varna önlerinde karşılaştı. Savaşı Osmanlı Ordusu kazandı. Bu zafer Osmanlıların Rumeli’deki durumlarını güçlendirdi. II. Murat, ikinci kez tahtı oğluna bırakarak adamlarının isteği üzerine üçüncü kez tahta oturdu. 1446’da Mora Yarımadası’nı Osmanlı egemenliğine kattı. 1448’de Haçlılar Kosova’ya kadar ilerlediler. Burada yapılan savaşta Osmanlı Ordusu bir kez daha büyük bir zafer kazandı (19 Ekim 1448).


Leave A Reply