Advertisement
Osmanlı İmparatorluğu’nda görev alan sadrazamların listesi, sadrazamlık dönemli, biyografileri. Osmanlı vezir listesi. Osmanlı Sadrazamları hakkında ilginç bilgiler ve en ünlü sadrazamlar…
Osmanlı İmparatorluğu’nda sadrazamlar, padişahın başveziri ve hükümetin başı olarak görev yapan önemli devlet adamlarıydı. Sadrazamlar, Osmanlı Devleti’nin en yüksek memurları arasında yer alırken, büyük bir siyasi, yasama ve yürütme yetkisine sahipti. İşte Osmanlı İmparatorluğu’nda hizmet vermiş bazı önemli sadrazamlar ve bilgileri.
- Pargalı İbrahim Paşa (1495-1536): Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk resmi sadrazamıdır. Kanuni Sultan Süleyman döneminde görev yapmıştır. Güçlü bir devlet adamı olarak tanınırken, Osmanlı Devleti’nin genişlemesine ve büyümesine katkıda bulunmuştur.
- Sokullu Mehmed Paşa (1506-1579): Kanuni Sultan Süleyman ve II. Selim dönemlerinde sadrazam olarak görev yapmıştır. Uzun süre görev yapan nadir sadrazamlardan biridir. Osmanlı Devleti’nin siyasi istikrarını sağlamış, bürokratik reformlar gerçekleştirmiş ve deniz gücünü güçlendirmiştir.
- Köprülü Mehmed Paşa (1575-1661): IV. Mehmed döneminde ve Köprülü ailesinin diğer üyeleriyle birlikte önemli rol oynamıştır. Osmanlı Devleti’nde merkeziyetçilik politikalarını benimseyerek devletin düzenini yeniden sağlamış ve askeri reformlar gerçekleştirmiştir.
- Merzifonlu Kara Mustafa Paşa (1634-1683): IV. Mehmed döneminde sadrazam olarak görev yapmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun en kritik dönemlerinden biri olan 1683 Viyana Kuşatması’nda liderlik etmiştir. Kuşatma başarısızlıkla sonuçlanmış ve Kara Mustafa Paşa idam edilmiştir.
- Nevşehirli Damat İbrahim Paşa (1718-1730): III. Ahmet döneminde sadrazam olarak görev yapmıştır. Osmanlı Devleti’nin Avusturya ve Venedik ile yaptığı savaşlarda başarı sağlamış ve Belgrad’ın geri alınmasına katkıda bulunmuştur. Aynı zamanda Köprülü ailesi ile bağlantılıdır.
- Alemdar Mustafa Paşa (1765-1808): III. Selim ve II. Mahmud dönemlerinde sadrazam olarak görev yapmıştır. Modernleşme ve reform çabalarında etkili olmuş, askeri ve idari reformları desteklemiştir. 1808 Nizam-ı Cedid hareketi sırasında, Yeniçeri Ocağı’nın reformu için mücadele etmiş ve Yeniçeri isyanlarının bastırılmasında önemli bir rol oynamıştır. Ancak 1808’de Yeniçeriler tarafından isyan edilmiş ve öldürülmüştür.
- Koca Ragıp Paşa (1784-1854): II. Mahmud döneminde sadrazam olarak görev yapmıştır. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat reformları döneminde etkili olmuş ve modernleşme çabalarına destek vermiştir. Hukuk reformları, eğitim sistemi yenilikleri ve kurumsal reformlar gibi alanlarda önemli adımlar atmıştır.
- Mehmed Emin Ali Paşa (1815-1871): Abdülmecid döneminde sadrazam olarak görev yapmıştır. Tanzimat reformları sürecinde aktif bir rol oynamış ve modernleşme çabalarını desteklemiştir. Yabancı uzmanları istihdam etme, kamu hizmetlerinde rekabeti artırma ve eğitim reformları gibi konularda çalışmıştır.
- Midhat Paşa (1822-1884): II. Abdülhamid döneminde sadrazam olarak görev yapmıştır. Modernleşme ve siyasi reformlar konusunda önemli adımlar atmıştır. 1876 Anayasası’nın kabul edilmesini sağlamış ve Meşrutiyet döneminin başlamasına öncülük etmiştir. Ancak II. Abdülhamid tarafından görevden alınmış ve sürgüne gönderilmiştir.
Bu sadrazamlar Osmanlı İmparatorluğu’nun farklı dönemlerinde önemli görevler üstlenmiş ve Osmanlı Devleti’nin siyasi, askeri ve idari yapısının şekillenmesinde etkili olmuşlardır. Ancak belirtilen isimler sadece birkaç örnektir ve Osmanlı İmparatorluğu’nun yaklaşık 600 yıllık tarihinde birçok sadrazam görev yapmıştır.
| Sadrazam | Başlangıç | Bitiş |
| Hacıkemaleddinoğlu Alaeddin Paşa | 1320 | 1331 |
| Mahmudoğlu Nizamüddin Ahmed Paşa | 1331 | 1348 |
| Hacı Paşa | 1348 | 1349 |
| Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa | 1349 | 1364 |
| Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa | 1364 | 1387 |
| Çandarlı Ali Paşa | 1387 | 1406 |
| Osmancıklı İmamzade Halil Paşa | 1406 | 1413 |
| Amasyalı Beyazıt Paşa | 1413 | 1421 |
| Çandarlı (1.) İbrahim Paşa | 1421 | 1429 |
| Osmancıklı (Amasyalı) Koca Mehmed Nizamüddin Paşa | 1429 | 1439 |
| Çandarlı (2.) Halil Paşa | 1439 | 1453 |
| Zağanos Paşa | 1453 | 1456 |
| Veli Mahmud Paşa (1. sadareti) | 1456 | 1466 |
| Rum Mehmed Paşa | 1466 | 1469 |
| İshak Paşa (1. sadareti) | 1469 | 1472 |
| Veli Mahmud Paşa (2. ve son sadareti) | 1472 | 1474 |
| Gedik Ahmed Paşa | 1474 | 1476 |
| Hoca Sinan Paşa | 1476 | 1477 |
| Karamanlı Mehmed Paşa | 1477 | 1481 |
| İshak Paşa (2. ve son sadareti) | 1481 | 1482 |
| Koca Davut Paşa | 1482 | 1497 |
| Hersekli Ahmed Paşa (1. sadareti) | 1497 | 1498 |
| Çandarlı (2.) İbrahim Paşa | 1498 | 1499 |
| Mesih Paşa | 1499 | 1501 |
| Hadım Ali Paşa (1. sadareti) | 1501 | 1503 |
| Hersekli Ahmed Paşa (2. sadareti) | 1503 | 1506 |
| Hadım Ali Paşa (2. ve son sadareti) | 1506 | 1511 |
| Hersekli Ahmed Paşa (3. sadareti) | 1511 | 1511 |
| Koca Mustafa Paşa | 1511 | 1512 |
| Hersekli Ahmed Paşa (4. sadareti) | 1512 | 28 Kasım 1514 |
| Dukakinoğlu Ahmed Paşa | 18 Aralık 1514 | Mart 1515 |
| Hadım Sinan Paşa (1. sadareti) | 18 Haziran 1515 | 23 Eylül 1515 |
| Hersekli Ahmed Paşa (5. ve son sadareti) | 23 Eylül 1515 | 26 Nisan 1516 |
| Hadım Sinan Paşa (2. ve son sadareti) | 26 Nisan 1516 | 22 Ocak 1517 |
| Yunus Paşa | 22 Ocak 1517 | 13 Eylül 1517 |
| Piri Mehmed Paşa | 25 Ocak 1518 | 27 Haziran 1523 |
| Pargalı İbrahim Paşa | 27 Haziran 1523 | 14 Mart 1536 |
| Ayas Mehmed Paşa | 14 Mart 1536 | 13 Temmuz 1539 |
| Damat Çelebi Lütfi Paşa | 13 Temmuz 1539 | Nisan 1541 |
| Hadım Süleyman Paşa | Nisan 1541 | 28 Kasım 1544 |
| Damat Rüstem Paşa (1. sadareti) | 28 Kasım 1544 | 6 Ekim 1553 |
| Kara Ahmed Paşa | 6 Ekim 1553 | 29 Eylül 1555 |
| Damat Rüstem Paşa (2. ve son sadareti) | 29 Eylül 1555 | 10 Temmuz 1561 |
| Semiz Ali Paşa | 10 Temmuz 1561 | 28 Haziran 1565 |
| Sokollu Mehmed Paşa | 28 Haziran 1565 | 12 Ekim 1579 |
| Şemsi Ahmet Paşa | 11 Ekim 1579 | 28 Nisam 1580 |
| Lala Kara Mustafa Paşa | 28 Nisan 1580 | 7 Ağustos 1580 |
| Koca Sinan Paşa (1. sadareti) | 7 Ağustos 1580 | 6 Aralık 1582 |
| Kanijeli Siyavuş Paşa (1. sadareti) | 24 Aralık 1582 | 25 Temmuz 1584 |
| Özdemiroğlu Osman Paşa | 28 Temmuz 1584 | 29 Ekim 1585 |
| Hadim Mesih Mehmed Paşa | 1 Kasım 1585 | 14 Nisan 1586 |
| Kanijeli Siyavuş Paşa (2. sadareti) | 14 Nisan 1586 | 2 Nisan 1589 |
| Koca Sinan Paşa (2. sadareti) | 14 Nisan 1589 | 1 Ağustos 1591 |
| Serdar Ferhat Paşa (1. sadareti) | 1 Ağustos 1591 | 4 Nisan 1592 |
| Kanijeli Siyavuş Paşa (3. ve son sadareti) | 4 Nisan 1592 | 28 Ocak 1593 |
| Koca Sinan Paşa (3. sadareti) | 28 Ocak 1593 | 16 Şubat 1595 |
| Serdar Ferhat Paşa (2. ve son sadareti) | 16 Şubat 1595 | 7 Temmuz 1595 |
| Koca Sinan Paşa (4. sadareti) | 7 Temmuz 1595 | 19 Kasım 1595 |
| Tekeli Lala Mehmed Paşa | 19 Kasım 1595 | 28 Kasım 1595 |
| Koca Sinan Paşa (5. ve son sadareti) | 1 Aralık 1595 | 3 Nisan 1596 |
| Damat İbrahim Paşa (1. sadareti) | 4 Nisan 1596 | 27 Ekim 1596 |
| Cığalazade Yusuf Sinan Paşa | 27 Ekim 1596 | 5 Aralık 1596 |
| Damat İbrahim Paşa (2. sadareti) | 5 Aralık 1596 | 3 Kasım 1597 |
| Hadim Hasan Paşa | 3 Kasım 1597 | 9 Nisan 1598 |
| Cerrah Mehmed Paşa | 9 Nisan 1598 | 6 Ocak 1599 |
| Damat İbrahim Paşa (3. ve son sadareti) | 6 Ocak 1599 | 10 Temmuz 1601 |
| Yemişçi Hasan Paşa | 22 Temmuz 1601 | 4 Ekim 1603 |
| Malkoç Yavuz Ali Paşa | 16 Ekim 1603 | 26 Temmuz 1604 |
| Sokolluzade Lala Mehmed Paşa | 5 Ağustos 1604 | 21 Haziran 1606 |
| Boşnak Derviş Mehmed Paşa | 21 Haziran 1606 | 9 Aralık 1606 |
| Kuyucu Murat Paşa | 11 Aralık 1606 | 5 Ağustos 1611 |
| Gümülcineli Damat Nasuh Paşa | 5 Ağustos 1611 | 17 Ekim 1614 |
| Öküz Mehmed Paşa (1. sadareti) | 17 Ekim 1614 | 17 Kasım 1616 |
| Damat Halil Paşa (1. sadareti) | 17 Kasım 1616 | 18 Ocak 1619 |
| Öküz Mehmed Paşa (2. ve son sadareti) | 18 Ocak 1619 | 23 Aralık 1619 |
| İstanköylü Çelebi (Güzelce) Ali Paşa | 23 Aralık 1619 | 9 Mart 1621 |
| Ohrili Hüseyin Paşa (1. sadareti) | 9 Mart 1621 | 17 Eylül 1621 |
| Dilaver Paşa | 17 Eylül 1621 | 20 Mayıs 1622 |
| Ohrili Hüseyin Paşa (2. ve son sadareti – 1 gün) | 20 Mayıs 1622 | 20 Mayıs 1622 |
| Kara Davut Paşa | 20 Mayıs 1622 | 13 Haziran 1622 |
| Mere Hüseyin Paşa (1. sadareti) | 13 Haziran 1622 | 8 Ağustos 1622 |
| Lefkeli Mustafa Paşa | 8 Ağustos 1622 | 21 Eylül 1622 |
| Gürcü Hadim Mehmed Paşa | 21 Eylül 1622 | 5 Şubat 1623 |
| Mere Hüseyin Paşa (2. ve son sadareti) | 5 Şubat 1623 | 30 Ağustos 1623 |
| Kemankeş Kara Ali Paşa | 30 Ağustos 1623 | 3 Nisan 1624 |
| Çerkes Mehmed Ali Paşa | 3 Nisan 1624 | 28 Ocak 1625 |
| Müezzinzade Filibeli Hafız Ahmed Paşa (1. sadareti) | 8 Şubat 1625 | 1 Aralık 1626 |
| Damat Halil Paşa (2. ve son sadareti) | 1 Aralık 1626 | 6 Nisan 1628 |
| Gazi Ekrem Hüsrev Paşa | 6 Nisan 1628 | 25 Ekim 1631 |
| Müezzinzade Filibeli Hafız Ahmed Paşa (2. ve son sadareti) | 25 Ekim 1631 | 10 Şubat 1632 |
| Topal Recep Paşa | 10 Şubat 1632 | 18 Mayıs 1632 |
| Tabanıyassı Mehmed Paşa | 18 Mayıs 1632 | 2 Şubat 1637 |
| Bayram Paşa | 2 Şubat 1637 | 26 Ağustos 1638 |
| Tayyar Mehmed Paşa | 27 Ağustos 1638 | 23 Aralık 1638 |
| Kemankeş Kara Mustafa Paşa | 23 Aralık 1638 | 31 Ocak 1644 |
| Civankapıcıbaşı Sultanzade Semiz Mehmed Paşa | 31 Ocak 1644 | 17 Aralık 1645 |
| Nevesinli Salih Paşa | 17 Aralık 1645 | 16 Eylül 1647 |
| Kara Musa Paşa | 16 Eylül 1647 | 21 Eylül 1647 |
| Hezarpare Ahmed Paşa | 21 Eylül 1647 | 7 Ağustos 1648 |
| Sofu Mehmed Paşa | 7 Ağustos 1648 | 21 Mayıs 1649 |
| Kara Dev Murat Paşa (1. sadareti) | 21 Mayıs 1649 | 5 Ağustos 1651 |
| Melek Ahmed Paşa | 5 Ağustos 1651 | 21 Ağustos 1651 |
| Siyavuş Paşa (1. sadareti) | 21 Ağustos 1651 | 27 Eylül 1651 |
| Gürcü Mehmed Paşa | 27 Eylül 1651 | 20 Haziran 1652 |
| Tarhuncu Sarı Ahmed Paşa | 20 Haziran 1652 | 21 Mart 1653 |
| Bıyıklı Koca Derviş Mehmed Paşa | 21 Mart 1653 | 28 Ekim 1654 |
| İbşir Mustafa Paşa | 28 Ekim 1654 | 11 Mayıs 1655 |
| Kara Dev Murat Paşa (2. ve son sadareti) | 11 Mayıs 1655 | 19 Ağustos 1655 |
| Ermeni Süleyman Paşa | 19 Ağustos 1655 | 28 Şubat 1656 |
| Gazi Deli Hüseyin Paşa | 28 Şubat 1656 | 5 Mart 1656 |
| Zurnazen Mustafa Paşa (4 saat sadrazamlık yapmıştır) | 5 Mart 1656 | 5 Mart 1656 |
| Siyavuş Paşa (2. ve son sadareti) | 5 Mart 1656 | 25 Nisan 1656 |
| Boynuyaralı Mehmed Paşa | 26 Nisan 1656 | 15 Eylül 1656 |
| Köprülü Mehmed Paşa | 15 Eylül 1656 | 31 Ekim 1661 |
| Köprülü Fazıl Ahmed Paşa | 31 Ekim 1661 | 19 Ekim 1676 |
| Merzifonlu Kara Mustafa Paşa | 19 Ekim 1676 | 14 Aralık 1683 |
| Bayburtlu Kara İbrahim Paşa | 15 Aralık 1683 | 18 Kasım 1685 |
| Sarı Süleyman Paşa | 18 Kasım 1685 | 18 Eylül 1687 |
| Köprülü Damadı Abaza Siyavuş Paşa | 18 Eylül 1687 | 23 Şubat 1688 |
| Ayaşlı Nişancı İsmail Paşa | 23 Şubat 1688 | 2 Mayıs 1688 |
| Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa | 30 Mayıs 1688 | 7 Kasım 1689 |
| Köprülü Fazıl Mustafa Paşa | 10 Kasım 1689 | 19 Ağustos 1691 |
| Bahadırzade Arabacı Ali Paşa | 24 Ağustos 1691 | 21 Mart 1692 |
| Merzifonlu Çalık Hacı Ali Paşa | 23 Mart 1692 | 17 Mart 1693 |
| Bozoklu (Bıyıklı) Mustafa Paşa | 17 Mart 1693 | Mart 1694 |
| Sürmeli Ali Paşa | 13 Mart 1694 | 22 Nisan 1695 |
| Elmas Mehmed Paşa | 3 Mayıs 1695 | 11 Eylül 1697 |
| Köprülü Amcazade Hacı Hüseyin Paşa | 17 Eylül 1697 | 4 Eylül 1702 |
| Daltaban Mustafa Paşa | 4 Eylül 1702 | 24 Ocak 1703 |
| Rami Mehmed Paşa | 25 Ocak 1703 | 22 Ağustos 1703 |
| Sührablı Kavanoz Nişancı Ahmed Paşa | 22 Ağustos 1703 | 16 Kasım 1703 |
| Moralı Damat Hasan Paşa | 18 Kasım 1703 | 28 Eylül 1704 |
| Kalaylıkoz Hacı Ahmed Paşa | Ekim 1704 | 25 Aralık 1704 |
| Pakçemüezzin Baltacı Mehmed Paşa (1. sadareti) | 25 Aralık 1704 | 3 Mayıs 1706 |
| Damat Çorlulu Ali Paşa | 3 Mayıs 1706 | 15 Haziran 1710 |
| Köprülüzade Damat Numan Paşa | 16 Haziran 1710 | 17 Ağustos 1710 |
| Pakçemüezzin Baltacı Mehmed Paşa (2. ve son sadareti) | 18 Ağustos 1710 | 20 Kasım 1711 |
| Gürcü Ağa Yusuf Paşa | 20 Kasım 1711 | 11 Kasım 1712 |
| Silahdar Süleyman Paşa | 12 Kasım 1712 | 6 Nisan 1713 |
| Kel Hoca İbrahim Paşa | 6 Nisan 1713 | 7 Nisan 1713 |
| Silahdar Damat Ali Paşa | 27 Nisan 1713 | 5 Ağustos 1716 |
| Hacı Halil Paşa | 21 Ağustos 1716 | Ekim 1717 |
| Tevkii Nişancı Mehmed Paşa | Ekim 1717 | 9 Mayıs 1718 |
| Nevşehirli Damat İbrahim Paşa | 9 Mayıs 1718 | 16 Ekim 1730 |
| Silahdar Damat Mehmed Paşa | 16 Ekim 1730 | 23 Ocak 1731 |
| Kabakulak İbrahim Paşa | 23 Ocak 1731 | 11 Eylül 1731 |
| Topal Osman Paşa | 21 Eylül 1731 | 12 Mart 1732 |
| Hekimoğlu Ali Paşa (1. sadareti) | 12 Mart 1732 | 14 Temmuz 1735 |
| Gürcü İsmail Paşa | 14 Temmuz 1735 | 25 Aralık 1735 |
| Silahdar Seyyid Mehmed Paşa | 10 Ocak 1736 | 5 Ağustos 1737 |
| Muhsinzade Abdullah Paşa | 6 Ağustos 1737 | 19 Aralık 1737 |
| Yeğen Mehmed Paşa | 3 Aralık 1737 | 23 Mart 1739 |
| Hacı İvazzade Mehmed Paşa | 17 Mart 1739 | 23 Haziran 1740 |
| Nişancı Şehla Hacı Ahmed Paşa | 22 Temmuz 1740 | 7 Nisan 1742 |
| Hekimoğlu Ali Paşa (2. sadareti) | 21 Nisan 1742 | 4 Ekim 1742 |
| Seyyid Hasan Paşa | 4 Ekim 1742 | 10 Ağustos 1746 |
| Tiryaki Hacı Mehmed Paşa | 11 Ağustos 1746 | 24 Ağustos 1747 |
| Boynueğri Seyyid Abdullah Paşa | 24 Ağustos 1747 | 2 Ocak 1750 |
| Divitdar Mehmed Emin Paşa | 9 Ocak 1750 | 1 Temmuz 1752 |
| Çorlulu Köse Bahir Mustafa Paşa (1. sadareti) | 1 Temmuz 1752 | 16 Şubat 1755 |
| Hekimoğlu Ali Paşa (3. ve son sadareti) | 16 Şubat 1755 | 19 Mayıs 1755 |
| Naili Abdullah Paşa | 19 Mayıs 1755 | 24 Ağustos 1755 |
| Silahdar Bıyıklı Ali Paşa | 24 Ağustos 1755 | 23 Ekim 1755 |
| Yirmisekizzade Mehmed Said Paşa | 25 Ekim 1755 | 1 Nisan 1756 |
| Çorlulu Köse Bahir Mustafa Paşa (2. sadareti) | 30 Nisan 1756 | 3 Aralık 1756 |
| Koca Mehmed Ragıp Paşa | 12 Ocak 1757 | 8 Nisan 1763 |
| Tevkii Hamza Hamit Paşa | 11 Nisan 1763 | 29 Eylül 1763 |
| Çorlulu Köse Bahir Mustafa Paşa (3. ve son sadareti) | 29 Eylül 1763 | 30 Mart 1765 |
| Muhsinzade Mehmed Paşa (1. sadareti) | 30 Mart 1765 | 7 Ağustos 1768 |
| Silahdar Mahir Hamza Paşa | 7 Ağustos 1768 | 20 Ekim 1768 |
| Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa | Ekim 1768 | 12 Ağustos 1769 |
| Moldovancı Ali Paşa | 12 Ağustos 1769 | 12 Aralık 1769 |
| İvazzade Halil Paşa | 13 Aralık 1769 | 25 Aralık 1770 |
| Silahdar Mehmed Paşa | 25 Aralık 1770 | 11 Aralık 1771 |
| Muhsinzade Mehmed Paşa (2. ve son sadareti) | Aralık 1771 | 6 Ağustos 1773 |
| İzzet Mehmed Paşa (1. sadareti) | 11 Ağustos,1773 | 7 Temmuz 1775 |
| Moralı Derviş Mehmed Paşa | 7 Temmuz 1775 | 5 Ocak 1777 |
| Darendeli Cebecizade Mehmed Paşa | 5 Ocak 1777 | 1 Eylül 1778 |
| Kalafat Mehmed Paşa | 1 Eylül 1778 | 22 Ağustos 1779 |
| Silahdar Karavezir Seyyid Mehmed Paşa | 22 Ağustos 1779 | 20 Şubat 1781 |
| İzzet Mehmed Paşa (2. sadareti) | 20 Şubat 1781 | 25 Ağustos 1782 |
| Yeğen Seyyid Mehmed Paşa | 25 Ağustos 1782 | 31 Aralık 1782 |
| Halil Hamid Paşa | 31 Aralık 1782 | 30 Nisan 1785 |
| Hazinedar Şahin Ali Paşa | 30 Nisan 1785 | 25 Ocak 1786 |
| Koca Yusuf Paşa (1. sadareti) | 25 Ocak 1786 | 28 Mayıs 1789 |
| Kethüda Çerkes Meyyit Hasan Paşa (1. sadareti) | 28 Mayıs 1789 | 2 Ocak 1790 |
| Cezayirli Gazi Hasan Paşa | 2 Ocak 1790 | 30 Mart 1790 |
| Rusçuklu Çelebizade Şerif Hasan Paşa | 16 Nisan 1790 | 12 Şubat 1791 |
| Koca Yusuf Paşa (2. ve son sadareti) | 12 Şubat 1791 | 1792 |
| Damat Melek Mehmed Paşa | 1792 | 21 Ekim 1794 |
| Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa | 21 Ekim 1794 | 23 Ekim 1798 |
| Kör Yusuf Ziyaüddin Paşa (1. sadareti) | 23 Ekim 1798 | 24 Haziran 1805 |
| Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa | 24 Eylül 1805 | 13 Ekim 1806 |
| Keçiboynuzu İbrahim Hilmi Paşa | 13 Ekim 1806 | 3 Haziran 1807 |
| Çelebi Mustafa Paşa | 3 Haziran 1807 | 29 Temmuz1808 |
| Alemdar Mustafa Paşa veya (Bayraktar Mustafa Paşa) | 29 Temmuz 1808 | 15 Kasım 1808 |
| Çavuşbaşı Memiş Paşa | 15 Kasım 1808 | 1 Ocak 1809 |
| Çarhacı Ali Paşa | 1 Ocak 1809 | Mart 1809 |
| Kör Yusuf Ziyaüddin Paşa (2. ve son sadareti) | Mart 1809 | 10 Nisan 1811 |
| Laz Aziz Ahmed Paşa | 10 Nisan 1811 | 5 Eylül 1812 |
| Hurşid Ahmed Paşa | 5 Eylül 1812 | 30 Mart 1815 |
| Mehmed Emin Rauf Paşa (1. sadareti) | 30 Mart 1815 | 6 Ocak 1818 |
| Burdurlu Derviş Mehmed Paşa | 6 Ocak 1818 | 5 Ocak 1820 |
| Ispartalı Seyyid Ali Paşa | 5 Ocak 1820 | 21 Nisan 1821 |
| Benderli Ali Paşa | 30 Nisan 1821 | 21 Nisan 1821 |
| Hacı Salih Paşa | 30 Nisan 1821 | 11 Kasım 1822 |
| Bostancıbaşı Deli Abdullah Paşa | 11 Kasım 1822 | 4 Mart 1823 |
| Turnacızade Silahdar Ali Paşa | 4 Mart 1823 | Aralık 1823 |
| Mehmed Said Galip Paşa | Aralık 1823 | 15 Eylül 1824 |
| Benderli Mehmed Selim Sırrı Paşa | 15 Eylül 1824 | 26 Ekim 1828 |
| Darendeli Topal İzzet Mehmed Paşa (1. sadareti) | 26 Ekim 1828 | Ocak 1829 |
| Reşid Mehmed Paşa | Ocak 1829 | 17 Şubat 1833 |
| Mehmed Emin Rauf Paşa (2. sadareti) | 17 Şubat 1833 | 8 Temmuz 1839 |
| Koca Mehmed Hüsrev Paşa | 8 Temmuz 1839 | 29 Mayıs 1841 |
| Mehmed Emin Rauf Paşa (3. sadareti) | 29 Mayıs 1841 | 7 Ekim 1841 |
| Darendeli Topal İzzet Mehmed Paşa (2. ve son sadareti) | 7 Ekim 1841 | 3 Eylül 1842 |
| Mehmed Emin Rauf Paşa (4. sadareti) | 3 Eylül 1842 | 31 Temmuz1846 |
| Koca Mustafa Reşid Paşa (1. sadareti) | 31 Temmuz 1846 | 28 Nisan 1848 |
| İbrahim Sarim Paşa | 28 Nisan 1848 | 13 Ağustos 1848 |
| Koca Mustafa Reşid Paşa (2. sadareti) | 13 Ağustos 1848 | 27 Ocak 1852 |
| Mehmed Emin Rauf Paşa (5. ve son sadareti) | 27 Ocak 1852 | 7 Mart 1852 |
| Koca Mustafa Reşid Paşa (3. sadareti) | 7 Mart 1852 | 7 Ağustos 1852 |
| Mehmed Emin Âli Paşa (1. sadareti) | 7 Ağustos 1852 | 4 Ekim 1852 |
| Damat Mehmed Ali Paşa | 4 Ekim 1852 | 14 Mayıs 1853 |
| Giritli Mustafa Naili Paşa (1. sadareti) | 14 Mayıs 1853 | 30 Mayıs 1854 |
| Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa (1. sadareti) | 30 Mayıs 1854 | 24 Kasım 1854 |
| Koca Mustafa Reşid Paşa (4. sadareti) | 24 Kasım 1854 | 4 Mayıs 1855 |
| Mehmed Emin Âli Paşa (2. sadareti) | 4 Mayıs 1855 | 1 Aralık 1856 |
| Koca Mustafa Reşid Paşa (5. sadareti) | 1 Aralık 1856 | 2 Ağustos 1857 |
| Giritli Mustafa Naili Paşa (2. ve son sadareti) | 2 Ağustos 1857 | 23 Ekim 1857 |
| Koca Mustafa Reşid Paşa (6. ve son sadareti) | 23 Ekim 1857 | 7 Ocak 1858 |
| Mehmed Emin Âli Paşa (3. sadareti) | 7 Ocak 1858 | 8 Ekim 1859 |
| Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa (2. sadareti) | 8 Ekim 1859 | 24 Aralık 1859 |
| Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (1. sadareti) | 24 Aralık 1859 | 27 Mayıs 1860 |
| Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa (3. ve son sadareti) | 27 Mayıs 1860 | 6 Ağustos 1861 |
| Mehmed Emin Âli Paşa (4. sadareti) | 6 Ağustos 1861 | 22 Kasım 1861 |
| Keçecizade Mehmed Emin Fuad Paşa (1. sadareti) | 22 Kasım 1861 | 6 Ocak 1863 |
| Yusuf Kamil Paşa | 6 Ocak 1863 | 3 Haziran 1863 |
| Keçecizade Mehmed Emin Fuad Paşa (2. ve son sadareti) | 3 Haziran 1863 | 5 Haziran 1866 |
| Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (2. sadareti) | 5 Haziran 1866 | 11 Şubat 1867 |
| Mehmed Emin Âli Paşa (5. ve son sadareti) | 11 Şubat 1867 | 7 Eylül 1871 |
| Mahmud Nedim Paşa (1. sadareti) | 7 Eylül 1871 | 31 Temmuz1872 |
| Mithat Paşa (1. sadareti) | 31 Temmuz 1872 | 19 Ekim 1872 |
| Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (3. sadareti) | 19 Ekim 1872 | 15 Mart 1873 |
| Sakızlı Ahmed Esad Paşa (1. sadareti) | 15 Mart 1873 | 15 Nisan 1873 |
| Şirvanlızade Mehmed Rüşdi Paşa | 15 Nisan 1873 | 14 Şubat 1874 |
| Hüseyin Avni Paşa | 14 Şubat 1874 | 25 Nisan 1875 |
| Sakızlı Ahmed Esad Paşa (2. ve son sadareti) | 26 Nisan 1875 | 26 Ağustos 1875 |
| Mahmud Nedim Paşa (2. ve son sadareti) | 26 Ağustos 1875 | 12 Mayıs 1876 |
| Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (4. sadareti) | 12 Mayıs 1876 | 19 Aralık 1876 |
| Mithat Paşa (2. sadareti) | 19 Aralık 1876 | 5 Şubat 1877 |
| İbrahim Edhem Paşa | 5 Şubat 1877 | 11 Ocak 1878 |
| Ahmed Hamdi Paşa | 11 Ocak 1878 | 4 Şubat 1878 |
| Ahmed Vefik Paşa | 4 Şubat 1878 | 18 Nisan 1878 |
| Mehmed Sadık Paşa | 18 Nisan 1878 | 28 Mayıs 1878 |
| Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (5. ve son sadareti) | 28 Mayıs 1878 | 4 Haziran 1878 |
| Mehmed Esad Saffet Paşa | 4 Haziran 1878 | 4 Aralık 1878 |
| Tunuslu Hayreddin Paşa | 4 Aralık1878 | 28 Temmuz1879 |
| Ahmed Arifi Paşa | 28 Temmuz 1879 | 18 Ekim 1879 |
| Küçük Mehmed Said Paşa (1. sadareti) | 18 Ekim 1879 | 9 Haziran 1880 |
| Cenanizade Mehmed Kadri Paşa | 9 Haziran 1880 | 12 Eylül 1880 |
| Küçük Mehmed Said Paşa (2. sadareti) | 12 Eylül 1880 | 2 Mayıs 1882 |
| Abdurrahman Nureddin Paşa (1. sadareti) | 2 Mayıs 1882 | 12 Temmuz1882 |
| Küçük Mehmed Said Paşa (3. sadareti) | 12 Temmuz 1882 | 30 Kasım 1882 |
| Ahmed Vefik Paşa | 1 Aralık 1882 | 3 Aralık 1882 |
| Küçük Mehmed Said Paşa (4. sadareti) | 3 Aralık 1882 | 25 Eylül 1885 |
| Kıbrıslı Mehmed Kamil Paşa (1. sadareti) | 25 Eylül 1885 | 4 Eylül 1891 |
| Kabaağaçlızade Ahmed Cevat Paşa | 4 Eylül 1891 | 9 Haziran 1895 |
| Küçük Mehmed Said Paşa (5. sadareti) | 9 Haziran 1895 | 2 Ekim 1895 |
| Kıbrıslı Mehmed Kamil Paşa (2. sadareti) | 2 Ekim 1895 | 7 Kasım 1895 |
| Halil Rıfat Paşa | 7 Kasım 1895 | 9 Kasım 1901 |
| Küçük Mehmed Said Paşa (6. sadareti) | 9 Kasım 1901 | 15 Ocak 1903 |
| Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa | 15 Ocak 1903 | 22.Tem.08 |
| Küçük Mehmed Said Paşa (7. sadareti) | 22 Temmuz 1908 | 6 Ağustos 1908 |
| Kıbrıslı Mehmed Kamil Paşa (3. ve son sadareti) | 6 Ağustos 1908 | 14 Şubat 1909 |
| Hüseyin Hilmi Paşa (1. sadareti) | 14 Şubat 1909 | 31 Mart 1909 |
| Ahmed Tevfik Paşa (1. sadareti) | 31 Mart 1909 | 5 Mayıs 1909 |
| Hüseyin Hilmi Paşa (2. sadareti) | 5 Mayıs 1909 | 12 Ocak 1910 |
| İbrahim Hakkı Paşa | 12 Ocak 1910 | 29 Eylül 1911 |
| Küçük Mehmed Said Paşa (8. ve son sadareti) | 4 Ekim 1911 | 17.Tem.12 |
| Gazi Ahmed Muhtar Paşa | 22 Temmuz 1912 | 29 Ekim 1912 |
| Kıbrıslı Mehmed Kamil Paşa (4. ve son sadareti) | 29 Ekim 1912 | 23 Ocak 1913 |
| Mahmud Şevket Paşa | 23 Ocak 1913 | 11 Haziran 1913 |
| Said Halim Paşa | 12 Haziran 1913 | 3 Şubat 1917 |
| Talat Paşa | 4 Şubat 1917 | 8 Ekim 1918 |
| Furgaç Ahmed İzzet Paşa | 14 Ekim 1918 | 8 Kasım 1918 |
| Ahmed Tevfik Paşa (2. sadareti) | 11 Kasım 1918 | 10 Mart 1919 |
| Damat Ferit Paşa (1. sadareti) | 10 Mart 1919 | 4 Ekim 1919 |
| Ali Rıza Paşa | 4 Ekim 1919 | 2 Mart 1920 |
| Hulusi Salih Paşa | 2 Mart 1920 | 5 Nisan 1920 |
| Damat Ferit Paşa (2. ve son sadareti) | 5 Nisan 1920 | 18 Ekim 1920 |
| Ahmed Tevfik Paşa (3. ve son sadareti) | 21 Ekim 1920 | 17 Kasım 1922 |
Osmanlı Sadrazamları Hakkında İlginç Bilgiler
İşte Osmanlı Sadrazamları hakkında ilginç bazı bilgiler:
- Sokullu Mehmet Paşa, Osmanlı İmparatorluğu’nda en uzun süre görev yapan sadrazamlardan biridir. 15 yıl boyunca sadrazamlık yapmış ve ülkenin siyasi istikrarını sağlamak için önemli çabalar sarf etmiştir.
- Köprülü Mehmed Paşa ve oğlu Fazıl Ahmed Paşa, Köprülü ailesi olarak bilinen bir sadrazam hanedanını oluşturmuşlardır. Bu hanedanlık, Osmanlı Devleti’nin gerileme döneminde etkili olmuş ve önemli reformları gerçekleştirmiştir.
- Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Osmanlı İmparatorluğu’nun en büyük askeri başarısızlıklarından biri olan 1683 Viyana Kuşatması’nın lideriydi. Ancak kuşatma başarısızlıkla sonuçlanmış ve Kara Mustafa Paşa idam edilmiştir.
- Damat İbrahim Paşa, bir sadrazam olarak evli olmayan nadir kişilerden biriydi. Evli olmadığı için “Damat” lakabıyla anılmıştır. Ayrıca, Köprülü ailesine mensup olmayan ender sadrazamlardandır.
- Alemdar Mustafa Paşa, 1808 Nizam-ı Cedid hareketinin önemli figürlerinden biridir. Yeniçeri Ocağı’nın reformu için mücadele etmiş ve Yeniçeri isyanlarına karşı mücadelede yer almıştır. Ancak Yeniçeriler tarafından isyan edilerek öldürülmüştür.
- Sadrazam Koca Ragıp Paşa, Osmanlı Devleti’nde sadrazamlık görevini en uzun süre üstlenen sadrazam olarak kaydedilmiştir. Toplamda 14 kez sadrazam olarak görev yapmıştır.
- Midhat Paşa, 1876 Anayasası’nın kabul edilmesini sağlayarak Osmanlı İmparatorluğu’nda Meşrutiyet döneminin başlamasına öncülük etmiştir. Ayrıca, Osmanlı tarihinde Batılı tarzda şehir planlaması ve altyapı geliştirmesi için önemli adımlar atmıştır.
Bu ilginç bilgiler, Osmanlı Sadrazamları’nın farklı dönemlerdeki etkileyici hikayelerini yansıtmaktadır.
Advertisement
